یکی از مهم ترین مراحل در طول دوران بارداری انجام تست های غربالگری است که سلامت جنین و مادر را ارزیابی می کند . انجام این دسته از آزمایشات با تجویز متخصص زنان و زایمان انجام می شود که شما با مراجعه به مراکز و آزمایشگاه های معتبر این دسته از موارد را انجام می دهید .
پزشک متخصص زنان با توجه به نتایج بدست آمده بررسی های لازم را انجام داده و در صورت نیاز برای رشد بهتر جنین مواردی را تجویز می نماید.
غربالگری ها که در سه ماهه اول ، دوم و سوم بارداری انجام می شوند با توجه به نیاز ممکن است شامل برخی آزمایشات جانبی دیگر نیز باشد .
غربالگری سه ماهه اول بارداری
این آزمایش که برای مادر وجنین تجویز می شود و در دوره های متفاوت از دوران بارداری ممکن است نیاز به انجام آن باشد ، در سه ماهه اول به منظور بررسی و محاسبه ریسک سندروم دان تریزومی 18 و تریزومی 13 در نظر گرفته می شود، در تست غربالگری 3 ماه اول بارداری با استفاده از سونوگرافی خاصی به نام سونوگرافی NT و آزمایش هایی که روی خون مادر انجام می شود ، بررسی های لازم صورت می گیرد .
این آزمایش که در هفته های 10 به بعد انجام می شود ، در حقیقت یک سونوگرافی ساده است ، سونوگرافی NT از ابتدای هفته 11 تا انتهای هفته 13 بارداری برای مادر در نظر گرفته می شود ، در صورتی که در بازه تعیین شده، این سونوگرافی انجام نگیرد نمی توان نتایج خوبی را از این سونوگرافی بدست آورد ، با استفاده از این سونوگرافی مایع پشت جنین به منظور تشخیص برخی از ناهنجاری های جنین اندازه گیری می شود .
این مایع که به آن NT گفته می شود در تمامی جنین ها وجود دارد ، در صورتی که با استفاده از این سونوگرافی تشخیص داده شود که NT بیش از حد تعریف شده می باشد ، به احتمال زیاد جنین مبتلا به سندروم دان می باشد .
انجام سونوگرافی NT
سونوگرافی NT در موارد زیر کاربرد دارد :
تایید سلامت کامل جنین و زنده بودن آن
تایید سن بارداری
تشخیص بارداری های دو قلو
برسی اختلالات جنین که در این سن بارداری قابل تشخیص می باشد مانند سندروم دان
انجام آزمایش خون مادر
در آزمایش خون مادر سطح دو ماده PAPP-A و بتا HCG اندازه گیری می شود این دو ماده در خون تمامی زنان باردار یافت می شود .در صورتی که بعد از انجام این تست تشخیص داده شود که این دو ماده اندازه گیری شده از مقادیر مورد انتظار خارج شده اند احتمال اینکه جنین مبتلا به سندوروم دان باشد بسیار زیاد است.
نتایج حاصل از غربالگری سه ماه اول
با استفاده از این تست می توان تشخیص داد که تا چند در صد احتمال بارداری همراه با سندروم دان می باشد، تا در صورت تشخیص این بیماری در جنین اقدامات لازم صورت گیرد . غربالگری 3 ماه اول بارداری دارای اهمیت بسیار بالایی می باشد و باید حتما در زمان تعیین شده این غربالگری صورت گیرد تا بتوان دقیق ترین نتایج را بدست آورد .
پس از غربالگری سه ماه اول
بعد از انجام این غربالگری بر اساس نتایج بدست آمده، پزشک تصمیم می گیرد که آیا لازم است برای تشخیص دقیق تر آزمایشات دیگری برای مادر و جنین در نظر گرفته شود یا خیر، مانند تست های نظیر آمنیوسنتز برای خانم باردار.
در اکثر موارد پس از انجام غربالگری 3 ماهه اول بارداری نتایجی حاصل می شود مبنی بر این که نیاز به انجام تست های تشخیصی منتفی است.
اما در صورتی که ریسک سندروم دان بیش از میزان نرمال باشد همانطور که گفته شد تست های تشخیص نظیر آمنیوسنتز برای خانم باردار در نظر گرفته می شود .
تست های تشخیصی
نمونه برداری از پرزهای جفتی و آمنیوسنتز از جمله تست های تشخیص می باشد که برای خانم باردار و جنین در نظر گرفته می شود ، نمونه های گرفته شده برای انجام این تست حاوی سلول های جنین است . در آزمایشگاه مهدوی که مجهز به جدید ترین تجهیزات رو دنیا می باشد و کاد پزشکی مجربی دارد با انجام این تست ها با حساسیت و دقت بالا در می یابند که آیا جنین به اختلالات کروموزومی مبتلا است یا خیر .
انجام این تست های تشخیصی برای تمامی خانم ها باردار در نظر گرفته نمی شود زیرا با انجام این تست ها احتمال سقط جنین بسیار بالاتر می شود ، در صورتی که انجام این تست ها ضروری باشد ، این تست های تشخیص برای خانم باردار در نظر گرفته می شود . با وجود این اکثر خانم های بارداری که این تست های تشخیصی را انجام داده اند ، دچار عوارض ناشی از این تست ها نمی شوند و احتمال سقط جنین در این بانوان باردار وجود نداشته است و نتایج حاصل از این تست ها ارامش و اطمینان خاطر را برای مادر به همراه آورده است .
مزایای غربالگری 3 ماه اول
همانطور که گفته شده برای تشخیص برخی از اختلالات بارز ، با انجام سونوگرافی NT به راحتی می توان این اختلالات را تشخیص داد .
در صورتی که مشکلی برای جنین در این غربالگری تشخیص داده نشود ، باعث ایجاد آرامش خاطر در خانم باردار می شود .
محدودیت های غربالگری سه ماهه اول
در برخی از موارد انجام این غربالگری برای خانم باردار می تواند عوارضی را به همراه آورد در حدود 5% از خانم های باردار این غربالگری به عنوان ریسک بالا مشخص می شود.
برای انجام غربالگری سه ماه اول بارداری باید تا زمان تعیین شده مادر باردار صبر نماید . با انجام این غربالگری و تست هایی که در این غربالگری در نظر گرفته می شود خارج از این محدوده نمی توان نتایج مورد نظر خود را دریافت نمایید .
غربالگری لوله عصبی جنین باید در سه ماه دوم بارداری و همراه با تست کوآد مارکر انجام شود ، این غربالگری در سه ماه اول بارداری انجام نمی گیرد .
برای بررسی اختلالات کروموزومی و اختلالت هنگام تولد، غربالگری 3 ماه اول بارداری برای مادر و جنین در نظر گرفته می شود انجام این غربالگری در تمامی خانم های باردار در فاصله هفته های 11 تا 13 بارداری بسیار توصیه می شود ، خانم های بارداری که خواهان انجام این غربالگری در سه ماه اول بارداری خود می باشند می توانند مشاوره های لازم را ازطریق راه های ارتباطی سایت از آزمایشگاه مهدوی دریافت نمایند. برای سندروم دان نرخ تشخیص غربالگری سه ماه اول بارداری حدود 85 درصد است این بدان معنی است که می توان با انجام غربالگری 3 ماه اول بارداری در فاصله هفته های 11 تا 13 بارداری حدود 85 درصد جنین های مبتلا به سندوم دان را تشخیص داد و در صورت نیاز اقدامات لازم صورت گیرد .
دکتر فرح ابطحی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در ساری
دارای بورد تخصصی جراحی زنان و زایمان
فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی مشهد
عضو انجمن جراحان ایران
عضو انجمن زنان و مامایی ایران و دارای گواهینامه کولپوسکوپی و سونوگرافی
0 دیدگاه